Các kỹ năng cần thiết chăm sóc trẻ sơ sinh

Những ngày tháng đầu tiên mới chào đời, trẻ sơ sinh rất cần đến sự chăm sóc đúng cách của cha mẹ để có được sức khỏe và sự phát triển toàn diện.

Chăm sóc rốn và tắm cho trẻ

Trẻ cần được giữ gìn da sạch sẽ, nên tắm bằng nước ấm hàng ngày. Cho trẻ mặc quần áo bằng vải mềm, may rộng rãi, thay giặt hàng ngày. Thay băng rốn và giữ cho rốn khô thường xuyên.

Trước khi tắm cho trẻ sơ sinh chưa đầy tháng thì cha mẹ nên chuẩn bị đủ quần áo, bỉm, tã, khăn lau, khăn tắm, nước tắm, thuốc nhỏ mắt nhỏ mũi... để có thể giúp trẻ vệ sinh và ủ ấm cơ thể ngay sau khi tắm. Nơi tắm cho trẻ phải kín để gió không thể lùa vào.

Nếu như không sử dụng các loại lá mát để tắm cho bé thì mẹ hãy lựa chọn loại xà phòng tắm chuyên dùng cho trẻ sơ sinh với thành phần tự nhiên và phải nhớ lau khô người cho bé rồi mới mặc quần áo. Nếu thời tiết mùa đông thì không nhất thiết phải tắm cho trẻ hàng ngày.

Đội mũ và quấn tã cho trẻ đúng cách

Nhiều mẹ sợ con lạnh nên đội mũ liên tục bất kể ngày đêm, dù thời tiết nóng hay lạnh, tuy nhiên thói quen này hoàn toàn không tốt. 

Trẻ sơ sinh chưa đầy tháng thường thoát nhiệt qua da đầu nên mẹ hãy chú ý khu vực sau gáy của trẻ, nếu thời tiết nóng thì ban đêm hoặc khi đi ra ngoài chỉ cần đội cho con mũ che thóp còn khi ở trong nhà thì hãy để đầu bé được thông thoáng.

Cơ thể trẻ sơ sinh chưa thể tự điều hòa thân nhiệt nên nếu cứ đội mũ kín mít thì sẽ khiến mồ hôi ra nhiều, trẻ sẽ ngứa ngáy và quấy khóc, nhiều trường hợp sẽ làm tăng thân nhiệt và khiến trẻ bị sốt cao.

Cho trẻ ăn

Cho trẻ bú sữa mẹ theo nhu cầu bất cứ lúc nào trẻ khóc đòi bú, kể cả ban đêm. Trong thời điểm này người mẹ được nghỉ ngơi, thoải mái, sữa sẽ tạo nhiều, vì vậy nên cho trẻ bú để tận dụng nguồn sữa mẹ.

Chú ý cho trẻ bú trước khi vú có phản xạ tiết sữa, đây là cơ sở giúp cho sữa tiết ra nhanh hơn. Cho trẻ bú khi vú cương sữa còn có tác dụng làm thông các tia sữa, không bị tắc sữa gây áp xe. Đồng thời cho trẻ bú sớm sẽ tạo nên phản xạ của oxytocin làm tử cung co bóp tốt và cầm máu tốt.

Như vậy bữa ăn của trẻ sơ sinh tốt nhất trong thời kỳ này chủ yếu là sữa mẹ, nếu trẻ bú khỏe, mẹ ăn được và ngủ được với tinh thần thoải mái thì lượng sữa được tạo ra ngày một nhiều lên, thỏa mãn nhu cầu tối đa cho trẻ. Trong tháng đầu tiên này, nếu mẹ đủ sữa cho con bú, trẻ có tăng trọng lượng lên 1kg.

Nếu trẻ sơ sinh được bú sữa mẹ hoàn toàn sẽ không bị tiêu chảy, viêm phổi hay bị các bệnh nhiễm khuẩn khác. Lưu ý trong thời kỳ này cần thận trọng khi sử dụng kháng sinh vì chức năng của thận chưa phát triển tốt nên dễ gây nguy hại.

Tiêm phòng lao đầy đủ

Cần nhớ trước khi rời khỏi trạm y tế, nhà hộ sinh, bệnh xá hay bệnh viện, trẻ cần được tiêm chủng phòng bệnh lao vì trong 6 tháng đầu mặc dù trẻ được tiếp nhận các nguồn miễn dịch từ người mẹ để ngăn ngừa một số bệnh truyền nhiễm nhưng nếu trẻ tiếp xúc với những người bị bệnh lao thì rất dễ bị lây nhiễm.

Trường hợp ngay sau khi sinh trẻ chưa được tiêm chủng phòng bệnh lao, khi đầy tháng nên cho trẻ đến cơ sở y tế gần nhất để tiêm chủng phòng bệnh lao. Chú ý sau khi tiêm phòng bệnh lao, trẻ thường có vết sẹo để lại trên cánh tay. Nếu chưa có vết sẹo, cần phải tiêm chủng lại. Nếu sau khi tiêm phòng, trẻ bị sưng ở chỗ tiêm và nổi hạch ở nách, cần đưa trẻ đi khám và điều trị, không được chọc hút hạch ở nách.

Các trường hợp người mẹ sinh khó phải can thiệp khi sinh, trẻ sinh ra không khóc ngay thì cần chú ý theo dõi. Nếu thấy trẻ bú kém, ngủ nhiều, li bì, sốt hay hạ thân nhiệt hoặc tím tái, khó thở... cần đưa trẻ đến cơ sở để khám ngay và xử trí phù hợp.

Chăm sóc trẻ sơ sinh đủ tháng

Trẻ sinh ra đủ tháng khi tuổi thai từ đủ 37 tuần đến hết 41 tuần. Để trẻ được khỏe mạnh, các bậc cha mẹ cần được hướng dẫn các phương pháp chăm sóc trẻ ngay từ lúc sơ sinh.