Viêm tiểu phế quản nếu phát hiện sớm bệnh và điều trị kịp thời sẽ cho kết quả tốt, trái lại chẩn đoán muộn có thể khiến bệnh tình nặng lên, gây biến chứng nguy hiểm như suy hô hấp, thậm chí là tử vong.

Tiểu phế quản có kích thước nhỏ, đường kính chỉ dưới 2mm. Về cấu tạo, thành của các tiểu phế quản không có sụn mà chỉ có cơ trơn, nên khi bị viêm dễ bị co thắt, xẹp lại không còn khả năng hô hấp. Tổn thương ở tiểu phế quản là bị viêm, sưng phù, tiết nhiều dịch, gây chít hẹp hoặc tắc nghẽn, làm cho trẻ bị khó thở, thở khò khè, nếu nặng thì bị thiếu ôxy. Tác nhân gây bệnh thường là virus hợp bào hô hấp gây ra. Đặc điểm đáng lưu ý là bệnh có thể lây lan rất mạnh, nên dễ gây thành dịch ở nhóm trẻ nhỏ.

Biểu hiện viêm tiểu phế quản ở trẻ

Bệnh viêm tiểu phế quản thường gặp ở trẻ dưới 2 tuổi, lúc đầu trẻ sẽ hắt hơi, sổ mũi, sau đó ho tăng dần, có khò khè, thậm chí khó thở.

Bệnh có thể bắt đầu bằng triệu chứng sổ mũi, nặng hơn nữa trẻ có thể sốt cao, bỏ bú, tím tái, có dấu hiệu thở nhanh, rút lõm lồng ngực, cánh mũi phập phồng, toàn thân tím tái.

Tuy vậy, trên thực tế viêm tiểu phế quản cấp ở trẻ em dễ bị nhầm lẫn với cảm lạnh thông thường, bởi các triệu chứng ban đầu của bệnh tương tự nhau. Do đó, đối với trẻ nằm trong nhóm nguy hiểm (dưới 3 tháng tuổi, có các bệnh lý bẩm sinh, sinh non, hệ miễn dịch kém…), khi trẻ mắc bệnh viêm tiểu phế quản cấp, cha mẹ cần đưa trẻ đến bệnh viện để được bác sĩ kiểm tra và hỗ trợ điều trị kịp thời. Đặc biệt, khi trẻ xuất hiện các triệu chứng sau cần nhập viện ngay.

Trẻ có nhịp thở tăng nhanh và nông (trên 60 nhịp/phút); trẻ co lõm ngực khi trẻ hít vào; Ngủ li bì, khó đánh thức, hôn mê; Từ chối uống nước, có biểu hiện mất nước; Da, môi và móng tay tím tái; Hơn nữa, trẻ sẽ gặp khó khăn khi ăn uống, nhịp thở tăng nhanh…

Điều trị viêm tiểu phế quản

Sau khi thăm khám tùy từng trẻ, bác sĩ có thể quyết định phác đồ điều trị. Với trường hợp trẻ viêm tiểu phế quản có thể điều trị tại nhà bằng cách cho trẻ uống đủ nước để làm loãng đờm, dịu ho; Sát khuẩn mũi, họng cho trẻ bằng dung dịch nước muối 0,9%. Nếu trẻ có sốt cần điều trị triệu chứng bằng cách uống thuốc hạ sốt theo chỉ định của bác sĩ. Có thể uống thuốc trị ho, long đờm theo chỉ định của bác sĩ. Chú ý tuyệt đối không tự mua thuốc kháng sinh để điều trị, để phòng tránh nguy cơ kháng kháng sinh sau này.

Cha mẹ cần theo dõi các dấu hiệu nặng của bệnh như: Trẻ sốt cao, dùng thuốc giảm sốt cũng không hạ sốt. Bỏ bú, nôn trớ; Thở nhanh, khó thở, rút lõm lồng ngực, cánh mũi phập phồng, da tím tái… Khi thấy các biểu hiện như trên cần nhanh chóng đưa trẻ đến cơ sở y tế.

Đối với trẻ cần điều trị tại bệnh viện, các bác sĩ sẽ chỉ định hút đờm dãi, để làm thông thoáng đường thở cho trẻ, cho trẻ thở oxy (nếu trẻ khó thở).

Tuy nhiên, trẻ vẫn cần đảm bảo đủ dinh dưỡng: Cung cấp đủ nước, truyền dịch nếu trẻ không bú được; Dùng khí dung nước muối hoặc thuốc giãn phế quản khi bệnh nhân khò khè, co thắt nhiều; Dùng kháng sinh ở những bệnh nhi có bội nhiễm phổi và cách ly trẻ.

‎Điều trị vật lý trị liệu sẽ được chỉ định cùng với việc uống thuốc. Kỹ thuật viên vật lý trị liệu chuyên về điều trị hô hấp nhi sẽ làm thông thoáng đường hô hấp của trẻ bằng phương pháp dẫn lưu nhẹ nhàng, phù hợp với tình trạng khó thở và sự tăng số lượng đờm.

Tập vật lý trị liệu bảo đảm phục hồi nhanh hơn và phòng ngừa nhiễm trùng thứ phát. Để có hiệu quả phải tập vật lý trị liệu mỗi ngày.

Lời khuyên thầy thuốc

Để phòng viêm tiểu phế quản cho trẻ, các bà mẹ cần chú ý ngay từ khi còn trong thời gian mang thai như: Khám thai định kỳ, có chế độ dinh dưỡng đầy đủ, lao động hợp lý để đảm bảo trẻ sinh ra đủ tháng, đủ cân nặng. Trẻ nhỏ cần cho bú sữa mẹ, vì sữa mẹ giúp trẻ có sức đề kháng và giúp ngăn ngừa được bệnh viêm tiểu phế quản.

Cho trẻ tiêm phòng đầy đủ theo khuyến cáo của Bộ Y tế. Ngoài ra, đảm bảo đủ chất dinh dưỡng trong thành phần ăn cho trẻ: Chất đạm, chất béo, gluxit, vitamin, muối khoáng…

‎Vào giai đoạn trời lạnh hoặc giao mùa, phụ huynh cần giữ ấm cho trẻ, không để trẻ quá lạnh nhưng cũng không nên để trẻ quá nóng, gây vã mồ hôi, chỉ nên mặc quần áo đủ ấm.

Cần tránh tiếp xúc với những người nhiễm bệnh, khi chăm sóc trẻ cần rửa sạch tay, nhất là nghi ngờ tiếp xúc với người nhiễm bệnh. Ngoài ra, cần vệ sinh đồ chơi và những vật dụng của trẻ thường xuyên.

Những thực phẩm nào người bệnh hen phế quản nên và không nên ăn?

Ăn uống khoa học, hợp lý sẽ giúp người bệnh hen phế quản hỗ trợ kiểm soát cơn hen tốt hơn. Người bệnh hen phế quản nên ăn và không nên ăn gì?