Tưa miệng ở trẻ em chăm sóc và điều trị thế nào?

Tưa miệng là những màng giả màu trắng ở niêm mạc miệng, đặc biệt là mặt trên của lưỡi. Những màng giả này phát triển nhanh và ăn sâu vào niêm mạc lưỡi, vòm họng, khó bóc và khi bóc đi dễ gây chảy máu, đau rát.

Hầu hết trẻ em đều bị sữa bám trong miệng, nên mặt lưỡi sẽ hơi trắng, nhưng nếu những đám trắng ngày một dày lên, rơ lưỡi không hết, rất có thể trẻ đã bị tưa miệng do nhiễm nấm Candida.

Tưa miệng do nấm rất hay gặp ở trẻ

‎Tưa miệng là tình trạng hay gặp ở trẻ em do nhiễm nấm Candida Albicans. Đây là một loại nấm men, có thể gặp ở những nơi ẩm ướt trong cơ thể, nấm Candida chỉ bùng phát gây bệnh khi gặp một số điều kiện thuận lợi.

Nguyên nhân do trẻ nhỏ có bài tiết ít nước bọt và niêm mạc miệng ở môi trường toan, PH thấp nên nấm dễ tiến triển.

Ngoài ra, nấm còn có thể lây truyền từ dụng cụ cho trẻ ăn như: Bát, chén, cốc, bình sữa, nhất là đầu vú cao su không sạch hoặc có thể lây qua đường sinh dục của mẹ bị nấm trong lúc sinh.

Nhiều cha mẹ thắc mắc, dù vệ sinh rất sạch sẽ nhưng trẻ vẫn bị tưa miệng. Giải thích về vấn đề này, cha mẹ cần hiểu rằng: Bình thường có một lượng nhỏ nấm sống ở trong miệng trẻ, nhưng không gây bệnh, do bị kiềm chế bởi hệ thống miễn dịch và một số lợi khuẩn khác ở trong miệng. Nhưng khi hệ thống miễn dịch của trẻ sơ sinh yếu, nấm có thể phát triển gây tổn thương trong miệng, lưỡi và gây đau cho trẻ. Nếu trẻ nào sau đợt ốm, phải điều trị kháng sinh, sẽ làm giảm các lợi khuẩn có trong miệng và nấm miệng có thể xuất hiện.

Nhận biết trẻ bị tưa miệng

Khi trẻ bị tưa miệng biểu hiện bắt đầu là những chấm trắng nhỏ mọc trên đầu lưỡi, sau đó thành đốm trắng to trên mặt lưỡi và lan sang hai bên niêm mạc má, vòm miệng, dần dần tạo thành từng đám màu trắng sữa khó bóc. Khi đó trẻ sẽ biếng ăn, bú kém, trẻ đau rát, quấy khóc. Nếu nặng trẻ sẽ bị tiêu chảy, ho, viêm phế quản phổi.

Vì vậy, khi thấy trẻ có hiện tượng bị tưa miệng, bú khó, cần cho trẻ đi khám ngay để xác định nguyên nhân có phải do nhiễm nấm Candida hay không, để có hướng điều trị thích hợp.

Để chẩn đoán chính xác, ngoài khám lâm sàng, có thể cần lấy bệnh phẩm soi dưới kính hiển vi. Nếu có bằng chứng của nấm, bệnh phẩm sẽ được nuôi cấy để chẩn đoán.

Khi bị tưa miệng do nhiễm nấm ở mức độ nhẹ, có thể dùng nước muối để súc miệng hằng ngày hoặc được kê thuốc bôi miệng lưỡi, hay còn gọi là "đánh tưa miệng".

Thông thường, nấm miệng thường sẽ biến mất sau 2 tuần. Nếu trẻ bú mẹ, bà mẹ có thể cần điều trị tại chỗ vùng núm vú, để phòng nấm quay trở lại.

Cách chăm sóc cần chú ý như sau:

Cha mẹ cần rửa tay, để trẻ nằm cố định trên giường hoặc bế trẻ.

Sau đó dùng miếng gạc mềm quấn quanh đầu ngón tay trỏ một lượt hoặc đeo miếng gạc tưa lưỡi dạng ống vô trùng bán sẵn.

Rồi nhúng dung dịch Nystatin (bác sĩ đã kê đơn), chạm nhẹ vào môi dưới của trẻ để trẻ mở miệng, đưa nhẹ ngón tay trỏ vào mặt trên của lưỡi và lau từ trong lưỡi kéo ra ngoài, bỏ miếng gạc đó đi và lặp lại lần 2 nếu trẻ có nhiều mảng tưa bám (không để mảng tưa rơi vào miệng trẻ, không đưa ngón tay quá sâu vào họng của trẻ, vì sẽ gây kích thích nôn trớ).

Dùng miếng gạc khác lau mặt trong 2 bên má, trên vòm miệng và cuối cùng là phần nướu của trẻ. Cần đánh tưa bằng dung dịch chứa hoạt chất chống nấm 4 lần/ngày. Sử dụng thuốc liên tục theo chỉ định của bác sĩ, cho đến khi các nốt tưa lưỡi hết hẳn, sau đó tiếp tục đánh tưa thêm 2 ngày.

Chú ý: Đánh tưa cho trẻ trước bữa ăn của trẻ 30 phút.

Tưa miệng ở trẻ em, chăm sóc và điều trị thế nào? - Ảnh 4. — Khi trẻ bị tưa miệng biểu hiện bắt đầu là những chấm trắng nhỏ mọc trên đầu lưỡi. Ảnh minh hoạ.

Lời khuyên của bác sĩ

Nhiều cha mẹ thường băn khoăn tưa miệng do nấm ở trẻ có dự phòng được không. Để dự phòng nếu mẹ bị nấm âm đạo trong lúc mang thai, thì phải đi khám và điều trị. Vì nếu mẹ không được điều trị khỏi, có thể lây sang con trong khi sinh. Khi cho trẻ bú mẹ, nếu thấy ngứa hoặc đau núm vú cần được khám và điều trị.

Một vài nghiên cứu chỉ ra rằng nấm Candida phổ biến trên núm vú giả, đặc biệt là núm vú cao su. Vì vậy, nếu trẻ bú bình hoặc ngậm ti giả, cần đảm bảo rằng bình sữa và núm vú giả (nếu sử dụng) phải đảm bảo vô khuẩn.