Bổ sung kẽm đúng cách giúp trẻ ăn ngon

Chế độ ăn uống không hợp lý, trong đó thiếu kẽm là một trong những nguyên nhân gây biếng ăn ở trẻ nhỏ.

Theo nghiên cứu của Viện Dinh Dưỡng Quốc gia, tỷ lệ thiếu kẽm ở trẻ em Việt Nam khá cao: 25 - 40%, tùy địa phương và nhóm tuổi. Tình trạng này thường gặp ở trẻ nhỏ, trẻ sinh non, không được bú mẹ,dinh dưỡng (đặc biệt là suy dinh dưỡng thể còi), trẻ hay các bệnh nhiễm trùng và ký sinh trùng. Phụ nữ mang thai và người cao tuổi cũng hay thiếu kẽm.

Nhu cầu của kẽm và hấp thu kẽm trong cơ thể:

Nhu cầu kẽm ở trẻ dưới 1 tuổi vào khoảng 5m/ngày, ở trẻ 1-10 tuổi khoảng 10mg/ngày, thanh thiếu niên và người trưởng thành khoảng 15mg/ngày đối với nam và 12mg/ngày đối với nữ, phụ nữ mang thai cần 15mg/ngày, cho con bú 6 tháng đầu cần 19mg và cho con bú lúc 6-12 tháng cần 16mg kẽm mỗi ngày.

Lượng kẽm được hấp thu khoảng 5mg/ngày. Kẽm được hấp thu chủ yếu tại tá và hỗng tràng, một ít tại hồi tràng. Trong điều kiện chuẩn, tỉ lệ hấp thu vào khoảng 33%. Giảm bài tiết dịch vị ở dạ dày, nhiều sắt vô cơ, phytate có thể làm giảm hấp thu kẽm. Phytate có nhiều trong ngũ cốc thô, đậu nành và các thực phẩm giàu chất xơ. Nên cho trẻ ăn đủ chất đạm từ động vật vì chúng sẽ hạn chế nhược điểm này của thức ăn giàu phytate thay vì hạn chế thức ăn thực vật. Canxi làm tăng bài tiết kẽm và do đó làm giảm tỉ lệ hấp thu kẽm, không nên uống cùng lúc với kẽm.  Để tăng hấp thu kẽm, nên bổ sung cùng với thức ăn giàu vitamin C.

Cung cấp kẽm cho cơ thể: Thức ăn nhiều kẽm là tôm đồng, lươn, hàu, sò, gan lợn, sữa, thịt bò, lòng đỏ trứng, cá, đậu nành, các hạt có dầu (hạnh nhân, hạt điều, đậu phộng…). Với trẻ nhũ nhi, để có đủ kẽm, nên cố gắng cho bú mẹ vì kẽm trong sữa mẹ dễ hấp thu hơn nhiều so với sữa bò. Lượng kẽm trong sữa mẹ ở tháng đầu tiên là cao nhất (2-3 mg/lít), sau 3 tháng thì giảm dần còn 0,9mg/l. Lượng kẽm mà người mẹ mất qua sữa trong 3 tháng đầu ước tính khoảng 1,4 mg/ngày. Do đó, người mẹ cần ăn nhiều thực phẩm giàu kẽm để có đủ cho cả hai mẹ con.

Dưới đây là 8 loại thực phẩm giàu kẽm cho bé ăn dặm mẹ nên “bỏ túi”:

- Thịt bò: 100g thịt bò sẽ cho khoảng 7mg kẽm. Đây là thực phẩm lành tính, thích hợp với bé trong thời kỳ ăn dặm. Do đó, mẹ có thể sử dụng để ninh hầm, nấu cháo hoặc làm súp. 

- Ngũ cốc: Ngũ cốc nguyên hạt là thực phẩm giàu kẽm cho bé ăn dặm mà mẹ không nên bỏ qua. Trung bình, 100g ngũ cốc sẽ chứa khoảng 52mg kẽm. Tuy nhiên, với bé trong thời kỳ ăn dặm, mẹ không nên lạm dụng quá nhiều thực phẩm này.
         - Hàu: 6 con hàu sống có chứa khoảng 30mg kẽm, đáp ứng tối đa nhu cầu sử dụng của bé. Ngoài ra, thực phẩm này còn cung cấp một lượng lớn protein và các axit béo. Mẹ có thể sử dụng hàu để nấu cháo hoặc làm súp cho bé. Tuy nhiên, vì có hàm lượng dinh dưỡng cao nên hàu chỉ được khuyên dùng cho bé ăn dặm từ 7 tháng tuổi trở lên.

- Cua: Ngoài kẽm cua còn chứa protein và các khoáng chất. Do đó, mẹ có thể tận dụng phần thịt để làm món cháo cua cà rốt, cháo cua mồng tơi hoặc hấp sả thơm lừng. Đây chắc chắn là những món ăn mà bé chẳng thể chối từ. 
         - Tôm hùm: Lượng kẽm trong tôm hùm là 34mg/100g. Đây là thực phẩm thích hợp cho bé trong thời kỳ ăn dặm bởi độ lành tính cao. Tuy nhiên, khi sử dụng mẹ nên hạn chế kết hợp cùng trái cây, bởi chúng có thể làm giảm khả năng hấp thụ.  
          - Yến mạch: 156g yến mạch chứa 6.2mg kẽm, đáp ứng 41% nhu cầu thực tế mỗi ngày. Do đó, khi bé tập ăn dặm mẹ nên sử dụng thực phẩm này để bổ sung kẽm cho con

 - Các loại trái cây: Một số loại trái cây giàu kẽm tốt cho bé ăn dặm như bơ, lựu, mâm xôi. Với thực phẩm này mẹ có thể sử dụng thái hạt lựu hoặc làm sinh tố cho bé.

- Trứng gà: Nói đến thực phẩm giàu kẽm cho bé ăn dặm người ta không thể không nói đến trứng gà. Trong 100mg lòng đỏ trứng sẽ chứa khoảng 2.5mg kẽm. Mẹ có thể sử dụng trứng gà đến làm món ốp la, cuộn rau củ hoặc cháo trứng.

Cách kết hợp thực phẩm khi cho bé ăn dặm

Chế độ ăn đầy đủ chất dinh dưỡng thiết yếu sẽ giúp tăng cường miễn dịch của bé, sự hình thành não bộ cũng như phát triển thể chất, vận động được tốt hơn.